Dựa vào cấu hình electron nguyên tử của nguyên tố có thể xác định được một số tính chất đặc trưng của nguyên tố đó. Cụ thể là:
1. Loại nguyên tố
- Nguyên tử có 1, 2, 3 e ở lớp ngoài cùng: là nguyên tố kim loại (trừ H, He).
- Nguyên tử có 5, 6, 7 e ở lớp ngoài cùng: thường là nguyên tố phi kim.
- Nguyên tử có 8e ở lớp ngoài cùng: là nguyên tố khí hiếm (cả trường hợp He có 2e).
- Nguyên tử có 4e ở lớp ngoài cùng là phi kim nếu thuộc chu kì 2, 3 và là kim loại nếu thuộc các chu kì khác.
1. Khái niệm
- Đồng vị là hiện tượng các nguyên tử có cùng số proton nhưng khác nhau về số nơtron, do đó số khối A của chúng khác nhau.
- Hầu hết các nguyên tố hoá học đều là tập hợp của nhiều đồng vị.
- Công thức tính khối lượng nguyên tử trung bình của các đồng vị:
A = (M1.x1 + M2.x2 + ...)/(x1 + x2 + ...) = Tổng khối lượng/tổng số mol
Trong đó:
+ M1, M2,... Mn là số khối của các đồng vị.
+ x1, x2,... xn là số mol, % số mol; số nguyên tử; % số nguyên tử; thể tích; % thể tích của khí).
2. Các dạng bài tập cơ bản về đồng vị
1. Sự chuyển động của các electron trong nguyên tử
Electron chuyển động rất nhanh trong khu vực quanh hạt nhân không theo những quỹ đạo xác định tạo nên vỏ nguyên tử.
2. Lớp và phân lớp electron
- Chia e thành các lớp và các phân lớp dựa theo mức năng lượng của e.
- Từ sát hạt nhân trở ra, năng lượng của các e tăng dần.
a. Lớp e
- Lớp e gồm các e có mức năng lượng gần bằng nhau.
- Từ sát hạt nhân trở ra ta có số thứ tự các lớp e và tên của các lớp tương ứng là:
Bài toán về khối lượng riêng của nguyên tử đã xuất hiện trong đề thi tuyển sinh những năm gần đây. Mặc dù nguyên tử có kích thước và khối lượng vô cùng nhỏ bé nhưng khối lượng riêng của nguyên tử lại có giá trị khá lớn. Để làm được bài toán này cần lưu ý:
- Các tinh thể có cấu tạo rỗng.
- Nguyên tử được coi có dạng hình cầu xếp khít nhau nên thể tích của nguyên tử được tính theo công thức:
1. Cấu tạo nguyên tử
Nguyên tử gồm 2 phần:
- Vỏ nguyên tử: gồm các electron (e) chuyển động rất nhanh:
+ me = 9,1094.10-31kg = 0,00055u
+ qe = -1,602.10-19C = 1-
- Hạt nhân nguyên tử: hầu hết đều được tạo thành từ proton và nơtron (trừ nguyên tử 1H trong hạt nhân không có nơtron).