Phản ứng với kim loại kiềm là phản ứng đặc trưng của ancol nói riêng và các hợp chất hữu cơ có chứa nguyên tử H linh động nói chung:
R(OH)z + zNa → R(ONa)z + z/2H2
Muối R(ONa)z (Natri ancolat) rất dễ bị thủy phân trong nước:
R(ONa)z + zH2O → R(OH)z + zNaOH
Chú ý:
1. Trong phản ứng của Ancol với Na:
mbình Na tăng = mAncol - mH2 = nAncol.(MR + 16z)
mbình Ancol tăng = mNa - mH2 = nAncol.22z
2. Nếu cho dung dịch ancol phản ứng với Na thì ngoài phản ứng của ancol còn có phản ứng của H2O với Na.
2Na + 2H2O → 2NaOH + H2
3. Nếu chỉ có ancol tham gia phản ứng với Na: Số nhóm chức Ancol = 2.nH2/nAncol.
4. Bài tập về phản ứng của ancol với Na thường gắn liền với khái niệm độ rượu (độ ancol) và thường chỉ gặp với ancol etylic:
- Độ ancol là % thể tích của ancol trong dung dịch ancol.
- Vdung dịch ancol = Vancol + Vnước.
- Khối lượng riêng của nước: dH2O = 1g/ml.
Mời các bạn thử sức với các bài tập về phản ứng của ancol với Na của Hochoaonline.net: