Chuyên đề 3. Phi kim 1 - Nhóm VIIA và VIA

Axit sunfuric loãng

Chi tiết

Chuyên mục: Chuyên đề 3. Phi kim 1- Nhóm VIIA và VIA

Được viết ngày Thứ bảy, 07 Tháng 2 2015 14:40

Viết bởi Nguyễn Văn Đàm

      Axit sunfuric là một trong những axit vô cơ quan trọng hàng đầu trong đời sống và sản xuất.

1. Tính chất vật lí

- H₂SO₄ là chất lỏng, nhớt, nặng hơn nước, khó bay hơi và tan vô hạn trong nước.

- H₂SO₄ đặc hút nước mạnh và tỏa nhiều nhiệt nên khi pha loãng phải cho từ từ axit đặc vào nước mà không làm ngược lại vì có thể gây bỏng. H₂SO₄ có khả năng làm than hóa các hợp chất hữu cơ.

2. Tính chất hóa học

     H₂SO₄ loãng là một axit mạnh, có đầy đủ các tính chất hóa học chung của axit:

- Làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ.

- Tác dụng với kim loại đứng trước H (trừ Pb) → muối sunfat (trong đó kim loại có hóa trị thấp) + H₂:

Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

Chú ý:

n_H2 = n_H2SO4

m_muối = m_{kim loại} + m_H2SO4 - m_H2 = m_{kim loại} + 96n_H2

- Tác dụng với oxit bazơ → muối (trong đó kim loại giữ nguyên hóa trị) + H₂O

FeO + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂O

Chú ý:

n_H2SO4 = n_H2O = n_{O (trong oxit)}

m_muối = m_oxit + m_H2SO4 - m_H2O = m_oxit + 98n_H2SO4 - 18n_H2O  

           = m_oxit + 80n_H2SO4 = m_oxit + 80n_{(O trong oxit)}

- Tác dụng với bazơ → muối + H₂O

H₂SO₄ + NaOH → NaHSO₄ + H₂O

H₂SO₄­ + 2NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

(phản ứng của H_­2­SO₄ với Ba(OH)₂ hoặc bazơ kết tủa chỉ tạo thành muối sunfat).

Cu(OH)₂ + H₂SO₄ → CuSO₄ + 2H₂O

Ba(OH)₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2H₂O

- Tác dụng với muối → muối mới (trong đó kim loại giữ nguyên hóa trị) + axit mới

Na₂CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + H₂O + CO₂

H₂SO₄ + 2KHCO₃ → K₂SO₄ + 2H₂O + 2CO₂

Chú ý: Thường dùng phương pháp tăng giảm khối lượng khi giải bài tập về phản ứng của axit sunfuric với muối.

3. Điều chế

FeS₂ hoặc S → SO₂ → SO₃ → H₂SO₄

4. Nhận biết

- Làm đỏ giấy quỳ tím.

- Tạo kết tủa trắng với dung dịch Ba²⁺            

Ba(OH)₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2H₂O

(các muối sunfat đều dễ tan trừ BaSO₄, PbSO₄ và SrSO₄ không tan; CaSO₄ và Ag₂SO₄ ít tan).

5. Ứng dụng

     Axit sunfuric là hóa chất hàng đầu trong nhiều ngành sản xuất: phẩm nhuộm, sơn, luyện kim, phân bón, chất dẻo, chất tẩy rửa...

     Hochoaonline.net giới thiệu đến bạn đọc các bài tập tham khảo sau đây: